Agave murpheyi

Agave murpheyi, adını Amerikalı etnobotanikçi Raymond Murphey’den alan, Güney Arizona ve kuzey Meksika’da eski yerleşim alanlarında sıkça rastlanan, yarı kültürleşmiş bir agave türüdür. Arkeolojik veriler, bu türün Hohokam ve Akimel O’odham halkları tarafından hem gıda hem de lif kaynağı olarak bilinçli şekilde yetiştirildiğini ortaya koymuştur. Doğal yaşam alanlarında genellikle kayaçlı yamaçlarda ve çöl kenarlarında görülse de, insan eliyle şekillendirilmiş topraklarda da başarıyla yetişebilir. Yaprakları genellikle ince, sivri, mavimsi-yeşil renkte olup, uçlara doğru belirgin dikenli bir yapı kazanır. Rozet çapı ortalama 50–100 cm arasında değişir. Bu tür tam güneş ışığını sever ve tam ışık aldığında hem kompakt hem de güçlü bir büyüme gösterir. Gölgeye kısmen tolerans gösterse de, özellikle genç bireylerde gölgede yaprak formu gevşer ve renk doygunluğu azalır. Günde 6–8 saat güneş alan konumlar idealdir. Özellikle güneye bakan bahçeler, taşlık teraslar veya açık balkonlar bu tür için uygundur. Toprak tercihi, doğal habitatındaki çöl ve yarı kurak zeminlere benzer şekilde drenajı yüksek, taşlı ve kumlu olmalıdır. Kaktüs-sukulent toprağına ponza, lav taşı veya iri kum eklenerek geçirgenlik artırılmalıdır. Bu tür ağır topraklara ve su tutan karışımlara karşı hassastır; aşırı nem kök çürümesine yol açabilir. Saksı yetiştiriciliğinde ise geniş ama derin olmayan, drenaj delikli saksılar önerilir.

Sulama ihtiyacı oldukça düşüktür. Yaz aylarında toprak tamamen kuruduktan sonra sulama yapılmalı, kışın ise sulama büyük ölçüde azaltılmalıdır. Doğal ortamında kurak dönemlere uyum sağladığı için aşırı sulama bitkinin sağlığını bozar. Özellikle kışın soğukla birleşen nem, kök ve gövde çürümesine neden olabilir. Agave murpheyi de diğer birçok agave türü gibi monokarpiktir; yani yalnızca bir kez çiçek açar. Çiçeklenme genellikle 10–20 yıl içinde gerçekleşir. Bu süreçte birkaç metreye ulaşan, dallı bir çiçek sapı geliştirir. Çiçekler yeşilimsi sarı renkte ve nektar açısından zengindir, bu da kuşlar ve böcekler için çekici bir kaynaktır. Çiçeklenmeden sonra ana bitki ölür, ancak çevresinde yavru bitkiler oluşturarak türünü sürdürür. Bu yavrular dikkatlice ayrılarak kolaylıkla üretilebilir. Gübreleme ihtiyacı oldukça azdır. Aktif büyüme döneminde (ilkbahar) düşük azotlu, potasyum ağırlıklı bir gübre ile desteklenebilir. Aşırı besin yüklemesi yaprak formunu ve renk doygunluğunu bozabileceği için dikkatli doz uygulanmalıdır.