Eşsiz ve farklı yapılarıyla 1000’e yakın türe ev sahipliği yapan sukulentler, son birkaç yılda hemen hemen herkesin evine ve bahçesine girmiş durumda. Sukulentler; yaprak, dal ve gövdesinde su barındıran bir bitki türüdür. Dikenli ve dikensiz olarak ikiye ayrılır. Çok kolay bir bakımla, bu türlere uzun yıllar bakabilir ve hatta üreterek daha fazla bitkiye sahip olabilirsiniz. Mavi, mor, yeşil, pembe, beyaz.. Birçok renkte ve desende yaprakla karşımıza çıkabilecek sukulent türleri hemen hemen dünyanın her yerinde kolayca yetişir. Çoğu çiçek açar. Sukulentlerin hepsinin anavatanı farklı bölgeler olsa da çoğunun kökeni Afrika’ya dayanmaktadır. Sukulent türlerinin genel olarak hepsinin bakımı aynıdır. Peki sukulent bakımı nasıl olmalı? Sukulent toprağı ve sulaması hakkında ayrıntılı bilgilere yazımızın devamını okuyarak ulaşabilirsiniz. 

Sukulent Türleri Nelerdir? 

Sukulentler, bine yakın türü içinde barındıran bir bitki türüdür. Genel olarak yapraklı olan türlere sukulent, dikenli olanlara kaktüs desek de aslında kaktüsler de bir sukulent türüdür. Her kaktüs bir sukulentken, her sukulent bir kaktüs değildir diyebiliriz kısaca. Bu yazıda sizlere sadece dikensiz sukulent tür ve bakımlarından bahsedeceğiz. En çok bilinen sukulent türleri; Aloe, Echeveria, Euphorbia (sütleğen),Sedum, Senecio, Kalanchoe’dur. Popüler sukulent türleri de şunlardır: 

  • Adromischus, Aeonium, Agave, Aloe, Ceropegia, Crassula, Curio, Echeveria, Euphorbia, Gasteria, Graptopetalum, Haworthia, Hoya, Kalanchoe, Ledebouria, Lithops, Othonna, Oxalis, Portulacaria, Pachyphytum, Peperomia, Portulaca, Rhipsalis, Schlumbergera, Senecio, Sedum, Stapelia, Yucca 

Sukulent Bakımı

Sukulent Nasıl Bakılır? 

Son zamanlarda hayatımıza giren sukulentler, bakımı en kolay bitkilerdendir. Doğru toprak ve doğru sulama ile hızla gelişirler. Üretimleri de çok kolaydır. Eğer ilk defa bu bitkiye bakıyorsanız, ilk seferinde bitkiyi kaybetmeniz çok normal. Alışkın olmadığımız bir sulama yapısına sahip olduğu için ilk başta genel olarak çürütülür. Sukulentler geçirgen yapıda toprak severken, toprakları tamamen kuruduğunda sulanmalı. Sukulentler için ortamın kesinlikle aydınlık olması gerekir. Güneş ışığı yeterli olmadığında bitki maalesef sağlıklı gelişim göstermeyecektir. Buna ek olarak, esintiyi severler ve esintili ortamlarda daha hızlı gelişim gösterirler. Bitki aldığı güneşe veya soğuğa karşı renk değişiklikleri gösterebilir. Yarı gölge veya gölgede bakılan sukulentlerin rengi daha soluk olurken, fazla güneş alan sukulentlerin rengi kızarmaya başlar. İdeal güneş ışığı alınması durumunda yapraklar yeşil rengini korur. Eğer sukulent yaprakları siyahlaşırsa, bu alınan güneşin yakıcı olduğunu ve bitkiye zarar verdiğine işarettir. Sukulentler doğru bakıldığında çiçek açan bitkilerdir. Sukulent istediği bakımı alamadığında ya kuruyacak ya da çürüyecektir. Bakım dışında, sukulentler yayılan hastalıklara karşı bağışıklıkları çok yoktur. Mantar, unlu bit gibi hastalıklarla karşılaştığında hemen teslim olur. İlaçlama ve temizlenmediğinde, tüm bitkilere hızlıca yayılır. Özellikle mevsim geçişlerinde bu tür hastalıklar daha sık görülebileceği için bitkilerin gözlemlemesi gerekir. Sukulent hastalıkları ile ilgili ilaçları zirai ilaç satan yerlerde bulabilirsiniz. Detaylı sukulent bakımı için yazımızın devamını okuyabilirsiniz. 

Sukulentler Nasıl Sulanır? 

Genel olarak kaktüs ve sukulentler hakkında su sevmediği söylenir. Her bitki su sever ve sağlıklı gelişimi için sulanmaya ihtiyacı vardır. Sukulentlerin sadece sık ve fazla sulamaya karşı toleransı yoktur. Çoğu sukulent türünün sulama şekli aynıdır. Fakat, bazı türlerin sulama ihtiyacı farklı olabileceği için, bitkinizin türünü araştırarak daha doğru sulama bilgisine ulaşabilirsiniz. Eğer sukulentiniz varsa, toprak tamamen kuruduğunda sulama yapılmalı. Sulama yapılmadan önce, toprak dibinin de kurumuş olduğu kontrol edilmeli. Bir aparat yardımıyla bunu kolaylıkla yapabilirsiniz. Toprağa batıracağınız, ince bir çubuk eğer çamurlu çıkıyorsa sulama ertelenmeli. Tam tersi de çubuk kupkuru çıkarsa toprak sulanabilir.  Sulama içme suyu ile yapılmalı ve tüm saksıya nüfuz etmeli. Sulama zamanı, eğer biriktirebilirseniz yağmur suyu da kullanabilirsiniz. Sulama yaparken, suyun bitki yapraklarına değmemesine ve sulamanın sabah veya akşam saatlerinde yapılmasına özen gösterilmeli. Özellikle yazın direkt güneş ışığı alan bitkilerin yapraklarında su damlaları kalırsa; bu bitki yapraklarında yanıklara sebep olabilir.  

Sukulent Bakım

Sukulentler Kaç Günde Bir Sulanır? 

Sukulentlerin sulama sıklığı en çok aranan konulardan biri. İnternette araştırma yaptığınızda, bu konuda haftada veya beş günde bir gibi ibareler görebilirsiniz. Sukulentler için belirli bir sulama aralığı yoktur. Bitkiye sağlanan bakım sulama aralığını belirler. Bitkinin aldığı güneş ışığı, bitkinin bakıldığı bölge, bulunduğunuz il, kullanılan toprak ve saksı bitkinizin sulama aralığını belirleyecek etmenlerdir. Bu yüzden, sulama yapmadan önce sizin bitki toprağını kendiniz kontrol etmeniz en sağlıklı yöntem olacaktır. Genel olarak, sıcak bir ortamda bakılan sukulentlerin daha sık sulanma ihtiyacı vardır.  

Sukulent Toprağı Nasıl Olmalı? 

Sukulentler, yukarıda bahsettiğimiz gibi çok sık veya fazla sulamaya karşı toleransı yoktur. İhtiyacından fazla sulama yapıldığında bitki çürümeye başlayacaktır. Buna ek olarak, sukulentler için her ne kadar doğru sulama yapsanız bile, kullandığınız toprağın su tutma özelliği varsa bitkiniz çürüyebilir. Sukulentler, geçirgen yapıda olan su tutma özelliği olmayan toprakları severler. Sukulent bitkileriniz için kaktüs karışım toprağı kullanabilirsiniz. Siz sulama yaptığınız zaman, toprak sadece bitkinin ihtiyacı olan toprağı alır ve geri kalan suyun atılmasını sağlar. Böylece bitki fazla suya maruz kalmadığı için çürümeyecektir. Ayrıca, bu topraklar hafif yapıda olduğu için bitki kökleri daha rahat hareket edecektir. Bu toprak karışımını kendiniz hazırlayabilir veya hazır paketlenmiş şekilde satın alabilirsiniz. Kaliteli kaktüs toprakları sineklenme yapmaz. Benim kullandığım toprağın satış sayfasına bakmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.

Sukulent Toprağı Ne Zaman Değiştirilir? 

Sukulent toprak değişimi gelişim dönemlerinde yapılır. Sukulentler kışın dinlenme dönemine girer, sıcakların artmasıyla da gelişim dönemleri başlar. Genelde Mart ile başlar ve yazın çok sıcaklara kadar devam eder. Eğer sukulentleriniz için toprak değişimi yapmak isterseniz, ilkbahar aylarını tercih edebilirsiniz. Fakat, yeni bir bitki aldığınız zaman, mevsim fark etmeksizin toprak değişimi yapılması tavsiye edilir. Çünkü genellikle o bitki için kullanılan toprak hakkında bilgimiz olmuyor. Toprak içerisinde oluşan bitlenme veya böcek varsa ve siz fark etmezseniz, bunlar diğer bitkilerinize de yayılacaktır. Özellikle unlu bit, çok hızlı yayılan ve çok zor geçen bir hastalıktır. Bitkiniz, bakılacağı ortama alıştığında toprak değişimini yapabilirsiniz. Tomurcuk veya çiçekte olan sukulentlerin toprak değişimi yapıldığında çiçekler solacaktır. Toprak değişimi için çiçeklerin solmasını bekleyebilirsiniz. Sukulent toprakları belirli bir süre sonra barındırdığı besinlerin özellikleri kaybolur ve ömrü yaklaşık olarak iki yıldır.  Bitki gelişim gösterip, saksısı küçük geleceği için büyük ihtimalle iki yıl olmadan zaten değiştirilecektir. 

Sukulent Bakımı

Sukulent Saksısı Nasıl Olmalı? 

Sukulentlerin saksısı, bitkinin türüne göre değişiklik gösterir. Örneğin; yayılan sedum türleri için derin olmayan ağzı geniş saksılar uygunken, Euphorbia gibi sütun şeklinde büyüyen sukulentlerin denge sorunu yaşamaması için daha derin saksılar tercih edilmeli. Genel olarak, bitki ve köke orantılı saksılar tercih edilmeli. Bitkiden en ve derinlik olarak büyük saksılar tercih edildiğinde, doğru sulama yapılsa bile; bitki ihtiyacından fazla suya maruz kalacağı için çürüme ihtimali vardır. Sukulentler için boyasız toprak saksılar tercih edilir. Toprak saksılar, nefes alma özellikleri olduğu için toprağın daha hızlı kurumasına yardımcı olur. Fakat bu bir şart değildir. Son olarak, sukulentler sulamadan sonra fazla suyun atılmasını ister. Altı delik bir saksı tercih ederseniz, fazla su sulama sırasında dışarıya atılır. Saksınız altı delik değilse, kendiniz de delebilirsiniz. İnternette tüm saksı türleri için drenaj deliği açma videoları mevcut. Eğer delmek istemiyorsanız da, drenaj sağlamanız gerekir. Sukulentler için drenaj yapmak için, topraktan önce saksının dibine bir sıra lav kırığı taşı dizilmesi yeterlidir. Fakat, bu altı delik saksı kadar sağlıklı olmayacağı için, sulama konusunda dikkatli olmanızı tavsiye ederiz.  

Sukulent Saksısı Ne Zaman Değiştirilir? 

Bir önceki başlıkta bahsettiğimiz gibi sukulentlere, orantılı saksılar tercih edilmeli. Kök, saksıyı tamamen kapladığında, yukarıya uzamaya başlar ve saksıyı doldurur. Sukulentiniz saksısını doldurduğunda ve artık yeni yaprak çıkarmadığını gözlemlediğinizde saksısını değiştirebilirsiniz. Saksı değişimi yaptığınız zaman, bitki yeni evine alışana kadar gelişim göstermeyebilir. Bu normal bir süreçtir. 

Sukulentler Güneş Sever Mi? 

Sukulentlerin sağlıklı gelişimi için aydınlık bir ortamda bakılması ve gün içerisinde en az 5-6 saat güneş ışığı alması gerekir. Gölgede bakılan sukulentler bir anda güneşe çıkarıldığında, bitki şoka girer; bu de bitkinin bozulmasına sebep olur. Yazın direkt öğle güneşi yakıcı olduğu için, sukulentlerinizi sabah veya akşam güneşi alan bir yere yerleştirebilirsiniz. Sukulentler, yeterli güneş almadığında güneşe ulaşma isteklerinden dolayı çelimsiz büyür ve formları bozulur. Formu bozulan sukulente istediği güneş aldırıldığında yeni çıkan yavrular ve uzayan kısım orijinal formunda olacaktır. Bozulan kısımlar maalesef düzelmez. Bu kısımları, isterseniz bitkiden ayırabilirsiniz. Fazla güneşe maruz kalan sukulentlerde renk değişimi olur, yapraklar kızarır. Son olarak, bazı sukulent türlerinin güneş ışığına karşı toleransı daha az olabilir. Bu sebeple, yeni bir bitki aldığınızda bitkinin türünü araştırarak, o bitki için özel bir bakımı olup olmadığına bakmanızı tavsiye ederiz. 

Günlük bitkili paylaşımlar için Instagram hesabımızı takip edin!

Sukulentler Çiçek Açar Mı? 

Neredeyse tüm sukulent türleri çiçek açacaktır. Sukulent için doğru bakım sağlanması durumunda, gelişim dönemleri itibariyle çiçeklenmeye başlayacaktır. Kimi sukulentler bahar başında kimi yaz ortasında kimisi ise sonabahar ile çiçek açar. Peki sukulentler nasıl çiçek açar? 

  • Sukulentlerin çiçek açması için, bitkinin türüne uygun bakımı doğru sağlanmalı. Çiçek açması için bitkinin yeterli güneş ışığı alması gerekir. 
  • Kışın, kış bakımına alarak bitkinin dinlenmesi sağlanır. Gelişim dönemlerinde bitki topladığı enerjiyi hem gelişmeye hem de çiçek açmaya harcayacaktır. Ayrıca bitkilerin belli bir süre soğuk veya karanlık ortama maruz kalması da çiçeklenmesini destekler. 
  • Gelişim dönemlerinde uygun sıvı besinler vererek de sukulentlerin çiçek açması desteklenebilir.

 Sukulent Çiçek

Sukulentlere Gübre Verilir Mi? 

Sukulentlerin gelişimini tamamlaması için sıvı besinlerle takviye yapılabilir. Sadece sukulentler için üretilen gübre veya besinler kullanılmalı ve ürünün üzerinde yazılan talimatlara uyularak bitkilere uygulanmalıdır. Fazla gübre verilmesi bitkileri kökten yakacaktır. Gübreleme işlemi sadece bitkilerin gelişim dönemlerinde uygulanır. Mart – Haziran ayları arasında ayda en fazla iki kez olacak şekilde gübre veya besin verebilirsiniz. Bu aylar dışında gübrenin bitkiye etkisi daha az olacaktır. 

Sukulentler Soğuğa Dayanıklı Mı? 

Her sukulent türünün soğuğa karşı tolerans derecesi farklıdır. Genel olarak –5 (eksi beş) dereceye kadar tolerans gösterirken, Euphorbia gibi türler için 0’n altı bile tehlikeli olabilir. Bulunduğunuz bölgede don olayları çok görülüyorsa, sukulentlerin dışarıda bakılması uygun değildir. Eğer sukulentlerin kökleri donarsa, bitki maalesef ölecektir. Son olarak, sıcak bir ortamda bakılan bir sukulent bir anda soğuk bir ortama alınırsa, bitki şoka girebilir. Eğer bitkilerinizi soğuk bir ortama alacaksanız, bunu alıştırarak yapmanız gerekir.  

Sukulent Kış Bakımı Nasıl Olmalı? 

Sukulentler, çok soğuk havalarda gelişimini durdurur ve bahardaki gelişimleri için dinlenme dönemine girerler. Sukulentleri kış bakımına almak için soğuk bir ortamda bakmanız gerekir. Eğer bulunduğunuz bölgede don olayları çok yaşanmıyorsa, balkonda bakabilirsiniz. Fakat, bitkilerinizi etkileyecek bir hava söz konusuysa, soğuk bir odada da bakarak kış bakımına alabilirsiniz. Kış da olsa, gün içerisinde belirli bir saat güneş ışığı alması gerekir. Eğer soğuk bir odada bakıyorsanız, pencere kenarına konumlandırarak istediği aydınlık ortamı yaratabilirsiniz. Ev içerisinde düzenli olarak havalandırılmaları gerekir. Kış bakımı hakkında en çok merak edilen konu ise sulamadır. Kaktüsler için hiç sulamaya ihtiyaç yokken, sukulentleri ayda bir sulamak gerekir. Kasım ve Şubat ayları arasında, hava sıcaklığına bağlı olarak kış bakımına geçilebilir. Kışın, gübre veya besin verilmez. Eğer, sukulentler için soğuk bir ortam sağlanamıyorsa, sıcak bir odada da bakabilirsiniz. Sıcak ortamda kış bakımı sağlanmamış olur ve sıcak bir odada toprak çok hızlı kuruyacağı için, yazın uyguladığınız bakıma devam etmelisiniz. Sukulentler, bu süre boyunca kalorifer peteği gibi ısıtıcılardan uzak tutulmalı. 

Sukulent Üretimi Nasıl Olmalı? 

Her sukulent türünün üretim türü farklıdır. Genel olarak, tohumla veya çelik alarak sukulent üretimi yapılabilir. Üretim için en uygun mevsim bahar aylarıdır. Bazı sukulent türlerinin üretimi şu şekildedir: 

  • Echeveria tarzı yapraklı sukulentleri yapraktan üretebilirsiniz. Sağlıklı yaprakları bir sıra toprak üzerine veya hatta boş bir tabağa bile dizseniz yapraklar köklenecektir. 
  • Senecio tarzı bir dal üzerinde uzayan ve sarkan türleri, çelik alarak üretebilirsiniz. Uzamış bir dalı bitkiden ayırıp, kuru bir toprağa sarmal bir şekilde yerleştirerek kök vermesi sağlanabilir. 
  • Kalanchoe (Kalanşo) türleri alt türüne göre üretim şekilleri değişir. Yapraktan veya daldan üretim yapılır. Daldan üretim yapılacaksa, kesilen parça kurumaya bırakılır. Kuruduktan sonra kuru bir toprağa dikilir. 
  • Euphorbia (Sütleğen) türleri de daldan üretim yapabileceğiniz türlerdendir. Bu türler süt akıttığı için, kesim işleminin akşam saatlerinde karanlıkta yapılması tavsiye edilir. Sütü ele temas ettiğinde yakıcıdır ve tahriş edebilir. Koparılan dalın yara kısmı kuruduğunda toprağa dikilerek köklenmesi sağlanır. 

Yukarıda sizlere belirli sukulent çoğaltma tekniklerinden bahsettik. Genel olarak sukulent türlerini yaprakla üretebilirsiniz. Eğer bitki gövdeden ayrılacaksa, kullanılan aparatların steril olması önemlidir. Temiz olmayan bıçak veya makasla bitkiye yapılan müdahalede ayrılan çelik ve hatta ana bitki bile enfeksiyon kapabilir. Yine hastalanmamaları için ayrılan kısımlar birkaç gün gölge bir yerde kurutulması. Üretim için küçük boy saksılar tercih edilmeli ve bitki kök verene kadar çok sık sulamadan kaçınılmalı. Kök verdikten sonra bitkinin türüne göre istediği bakım uygulanabilir. 

Sukulent üretimi

Sukulentler Birlikte Dikilir Mi? 

Çok fazla sukulent türü olduğu için, hepsini tek tek ayrı saksılara dikmek yerine; tek bir saksıda bileştirebilirsiniz. Sukulent aranjmanı yapmak için, bakımları aynı olan türleri seçmeniz gerekir. Eğer farklı bakımı olan iki türü aynı saksıya alınırsa, bu içlerinden birinin kurumasına veya çürümesine sebep olabilir. Yayılan türlerden sukulent aranjmanı yapılacaksa, bitkiler çok sık dikilmemeli.  Sukulent aranjmanı yapımında seçeceğiniz saksının yine bitkilerle orantılı olması gerekir. 

Sukulent Yaprakları Neden Büzülür? Sukulentler Neden Kurur? 

Sukulentler, toprakları tamamen kuruduğunda tüm saksıya nüfus edecek şekilde sulanmalı. Yaz aylarında, eğer toprak kuruduktan sonra sulama yapılmadığında yapraklar büzüşmeye başlar ve hala sulanmazsa kuruma köklere doğru ilerler. Yaprakların büzüşmesi aslında bitkinin size verdiği bir mesajdır. Sukulentlerinizin yaprakları yazın büzüşüyorsa, sulama yaptığınız zaman bitki yaprakları birkaç gün içerisinde normal formuna dönecektir. Büzüşmenin dışında, yaprakların da kuruduğu gözlemlenmektedir. Sukulent yaprakları bünyesinde su bulundurur ve ihtiyacı olan su dışarıdan gelmezse; kendisindeki suyu kullanmaya başlar. Aslında, yaprakları yaşasın diye kendi yapraklarını feda eder.  Bu durumda sulamanız durumunda, bitki yapraklarını kurutmayı bırakır. 

Sukulent Yaprakları Neden Dökülür? Sukulentler Neden Çürür? 

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi sukulentler yapraklarında su bulundurur. Bu yüzden sukulentler sulandıktan sonra topraklarında sadece ihtiyacı olan suyu barındırmak ve toprağı tamamen kuruduğunda yeniden sulanmak ister. Eğer, sukulent için su tutan, çamurlaşan toprak tercih edilirse veya toprak kurumadan üst üste sulamaya maruz kalırsa, bitki bu durumdan rahatsız olacaktır. Ve çürümeye başlayacaktır. Bitkinin yaprakları en küçük bir sarsıntıda veya siz ellemeden bile kendi kendiliğine dökülüyorsa, bitki çürümeye başladığını size gösterir. Bunun dışında, yaprakların cıvık bir yapıya bürünmesi de bitkinin gövde ve kökten çürüdüğünü gösterir. Çürüyen bir bitkiyi kuru toprağa alsanız bile maalesef kurtulmaz. Çürüyen sukulenti canlandırmak için çürümüş kısmı bitkiden ayırmanız gerekir. Ayrılan kısmın yara kısmı, gölge bir yerde bekletildikten sonra kuru toprağa dikilir ve köklenmesi sağlanır. Kök veresiye kadar çok sık sulamadan kaçınılmalıdır. Echeveria gibi bazı türler büyüdükçe ve yaşlandıkça alt yapraklarını dökebilir. Bu tamamen normal bir süreçtir. 

Sukulent Bakımı

Sukulentler Neden Boyuna Uzar? 

Sağlıklı bir sukulent, eşit sayıda yaprak çıkararak dolgun bir büyüme gösterir. Fakat, sukulentiniz hızlı, çelimsiz ve seyrek büyüyorsa; bitkiye sağlanan bakım doğru değildir. Yeterli güneş ışığı almayan bitkilerin formunda bozulmalar olur. Bunun nedeni de bitki, güneş ışığını hissettiği bölgeye doğru hızlı bir uzama gösterir. Hızlı uzadığı için de yapraklar seyrek ve bitki çelimsiz durur. Böyle bir durumla karşılaştığınızda bitkinin yerini değiştirmeniz gerekir. Sabah güneşi sukulentler için idealdir. Bitkinizin ihtiyacı kadar ışık aldırdığınızda, bitkinin yeni yavruları ana bitkinin formunda olacaktır. Bozulan kısımlar maalesef düzelmez. Bu kısımları bitkiden ayırarak, yeni yavrular vermesini sağlayabilirsiniz.  

Yukarıda sizlerle sukulent genel bakımını ayrıntılarıyla paylaştık. Çok fazla sukulent türü olduğu için, her sukulent türünün bakımı aynı olmamakta. Evet, çoğu sukulent türü kışın dinlenme dönemine girerken Aeonium gibi türler için bu tam tersidir. Bu yüzden, yeni bir bitkiniz olduğunda öncelikle bitki türünü araştırarak, o bitki için belirtilen bakımı uygulamanız daha sağlıklı olacaktır. Sitemizde Anamenü’de yer alan “Bitkiler” kısmında sukulent tür bilgisi ve bakımlarına ulaşabilirsiniz. Sukulent bakımı hakkında merak ettiklerinizi aşağıya yorum olarak bırakabilirsiniz.