Acanthocereus tetragonus kaktüsünün bir türü.. Bizim için o Perili Şato. Adını etkileyici ve büyüleyici görüntüsünden alır. Perili Şato Kaktüsü, doğru bakım ve ilgiyle uzun yıllar boyunca size eşlik edebilir. Hem uzayan hem de sık yavrulayan bir kaktüstür. Fakat, doğru bakım sağlansa bile, çok yavaş büyüyen bir kaktüs türüdür. Bu yüzden ilk defa bakanlar “Neyi yanlış yapıyorum?” diye kendine sorabilir. Endişelenmenize gerek yok. Sadece bir şato yaratmak için zamana ihtiyacımız var… Ev içerisinde ve dışarıda kolaylıkla bakılabilir. Bu rehberde, Perili Şato Kaktüsünün bakımı ve yetiştirilmesi hakkında detaylı bilgiler bulacaksınız.
Perili Şato Kaktüs Nasıl Bakılır?
Bilimsel adı 'Acanthocereus tetragonus Fairy Castle' olan Perili Şato kaktüsü, doğru bakımla uzun yıllar bakabileceğiniz bir türdür. Bu tür aslında, A. tetragonus kaktüsünden üretilmiş bir türdür. Adındaki “tetragonus”, dallarının kenarlarının (genellikle) dört köşe olmasından kaynaklıdır. Ait olduğu tür yıllardır tartışmalara konu olmuştur. Bu yüzden “Cereus pentagonus” gibi başka isimlerle de karşılaşmanız mümkün. Ama bizim bu tür her zaman Perili Şato olarak kalacak. Sık yavrulayan bir türdür. Gövdenin dibinden onlarca yavru büyütebilir ki isminin kaynağı da bu şato gibi görüntüsüdür. 7 metreye kadar uzayabilir. Fakat, uzadıkça gövdesi kalınlaşmaz, olduğu şekilde uzamaya devam eder. Bu da ileride bitkinin gövdesinin eğilmesine sebep olabilir.
Perili şato kaktüsünü incelediğimizde nazlı bir tür olduğunu söyleyebiliriz. Aşırı sulama veya soğuklara toleransı yoktur. Doğru bakım sağlansa bile çok yavaş büyür. Yıllarca aynı şekilde sağlıklı bir şekilde kalabilir. Çiçek veya meyvesi yoktur. Fakat bu kadar zorluklara karşı, üretimi kolay bir türdür. Doğru ışık ve sulama ile uzun yıllar bakabilirsiniz. Aşağıda sizlerle A. tetragonus perili şato kaktüsü bakımını detaylı bir şekilde açıkladık.
Perili Şato Kaktüs Sulaması
Perili Şato Kaktüsün sağlıklı gelişimi için bakımında sulama önemli bir konudur. Aşırı veya sık sulamaya karşı toleransı yoktur. Sulama yapmadan önce toprağın tamamen kurumuş olması gerekir. Toprakların üst yüzeyi hızlı kururken, dip kısmı nemli kalabilir. Bu durumda sulama yapmak bitkinin çürümesine neden olabilir.
Perili Şato kaktüsün toprak dibini kontrol ederek sulama yapabilirsiniz. Bir aparat yardımıyla, toprağın dibinin nemli olup olmadığını öğrenebilir; toprağın çamurlu olması durumunda sulamayı erteleyerek bitkinin çürümesini engelleyebilirsiniz. Eğer kaktüsün sulanmaya ihtiyacı varsa, su toprağın her yerine nüfuz etmeli. Kaktüsü bir anda suya boğmak, toprak kuru olsa bile ihtiyacından fazla sulamak çürümeye sebep olabilir. Bu yüzden Perili Şato kaktüs için altı delik saksı tercih edilmeli.
Sulama sabah veya akşam saatlerinde yapılabilir. Özellikle, yazın direkt öğle güneşinde sulama yapılırsa, kaktüs suyu çekemden toprak kurumaya başlar. Buna ek olarak, kaktüs üzerinde kalan su damlaları da güneş yanığına sebep olabilir. Kışın ise, uygulanan bakıma göre sulama türü değişir.
Perili Şato kaktüs sulama aralığını bitkiye sağladığınız koşullar belirler. Genel bir sulama aralığından bahsetmek mümkün değildir. Kullanılan saksı veya toprak, aldığı ışık bu aralığı belirleyen faktörlerden birkaçıdır. Aslında bu bahsedilen faktörlerin hepsi, toprağın kuruma zamanını belirler. Bu yüzden, sulama için dikkat etmeniz gereken tek nokta toprağın ne zaman kuruduğu olmalıdır. Yazın daha hızlı kuruyacağı için daha sık sulamanız gerekirken, havalar soğumaya başladıkça bu sıklık azalacaktır.
Genel olarak kaktüsler için içme suyu tercih edebilirsiniz. Kullanılabilir çeşme suyu ile de sulama yapabilirsiniz. Ek olarak, biriktirebilmeniz durumunda yağmur suyu da kullanabilirsiniz.
Perili Şato Toprağı Nasıl Olmalı?
Toprağının drenajı yüksek olması gerekir. Kaktüs ve sukulent özel karışım topraklarından kullanabilirsiniz. Diğer kaktüs türlerine göre daha nazlı bir tür olduğu için toprak seçiminin doğru yapılması gerekir. Salon bitkisi veya bahçe toprakları su tutan topraklar olduğu için, bu tür için asla uygun değildir. Bu tür topraklar kaktüsün hastalanmasına ve en kötüsü çürümesine neden olurlar.
Perili şato toprak değişimi, gelişim dönemleri olan bahar aylarında yapılabilir. Havaların ısınmaya başlamasıyla bitkiler gelişime kaldığı yerden devam eder. Bahar mevsimi, kaktüslerin en hızlı gelişim gösterdikleri zamandır.
Her yıl toprak değişimi yapılmasına gerek yoktur. Daha önce de bahsettiğimiz gibi, Perili Şato kaktüs yavaş gelişim gösterir. Uzamasına veya yavrulamasına bağlı olarak yapacağınız saksı değişiminde toprak değişimi yapılabilir. Toprağı azalması durumunda da uygun bir toprakla değişim sağlanabilir. Kışın, toprak değişimi tavsiye edilmez. Fakat, bitkiyi yeni aldıysanız, toprağı ve kök hastalıkları hakkında bilgimiz olmayacağı için en kısa sürede toprak değişimi yapılması gerekir.
Perili Şato Saksısı Nasıl Olmalı?
Perili Şato kaktüsün uzun yıllar sağlıklı gelişimi için saksı tercihi önemlidir. Yavrulayan ve uzayan bir tür olduğu için, ağzı çok geniş olmayan derin bir saksı tercih edebilirsiniz. Tercih edilen saksı, bitki ile orantılı olması gerekir. Bitki gövde, kökünden büyük saksılarda doğru sulama yapılsa bile kaktüs ihtiyacından daha fazla suya maruz kalır. Bu durumda da çürüme kaçınılmaz olur.
Perili Şato için drenaj deliği olan (altı delik) bir saksı önerilir. Sulama esnasında, drenaj delikleri fazla suyun atılımını sağlarken, aynı zamanda sulamanın miktarı konusunda da yardımcı olur. Saksının altında drenaj deliği yoksa ve açmak da istemiyorsanız mutlaka ponza , lav kırığı gibi taşlarla saksı içi drenaj sağlanmalı. Bu yöntem ilk yöntem kadar sağlıklı olmadığını hatırlamak isteriz.
Kaktüs türleri için toprak saksı tavsiye edilir. Terracotta saksılar hava geçiren bir malzemelerden yapıldığı için toprak daha hızlı kurur. Bu da, hep bahsettiğimiz, çürüme riskini azaltır.
Saksı değişimi ne zaman yapılmalı? A. tetragonus 'Fairy Castle' yavaş büyüyen bir tür olduğu için sık saksı değişimine ihtiyacı yoktur. Bitki saksıyı doldurduğunda, saksıda bir hastalık olduğunda, toprak değişimi yapılacaksa saksı değişimi yapılabilir. Bunun dışında en az 2 yıl aynı saksıda kullanabilirsiniz.
Perili Şato ve Işık İhtiyacı
Güneş ışığını çok seven bir kaktüs türüdür. Direkt öğle güneşi dışında doğrudan güneş alabilir. Günün 5 - 6 saati mutlaka gün ışığı almalı. Eğer bakımını dışar mekanlardan sağlanacaksa, yavaş yavaş alıştırılmalı. Alışkın olmadığında bir anda güneşe maruz kalırsa, gövde üzerinde güneş yanıkları oluşabilir.
Yeterli güneş ışığı almazsa formunda bozulmalar olur. Genel olarak kaktüsler ışığı yetersiz bir yere konumlandırıldığında güneşe ulaşabilmek için hızlı ama çelimsiz büyüme gösterirler. Bu yüzden uzayan kısım sağlıksızdır. Kaktüsün yeri değiştirildiğinde kendi formunda gelişmeye devam eder. Bitkinin sağlıklı bir görüntüsü olmasını isterseniz, formu bozulmuş kısımları bitkiden ayırabilirsiniz.
Perili Şato Kaktüs Çiçek Açar Mı?
Acanthocereus tetragonus türüne baktığımızda, çok nadir çiçek açan bir kaktüstür. Çiçek açması için doğal ortamına uygun bir çevrede yaşaması ve 10 yıldan fazla yaş alması gerekir. Çiçeği büyük ve beyaz renklidir. Fakat, Acanthocereus tetragonus "Fairy Castle" için aynısını söylemek mümkün değildir. Yaygın bir tür olduğu için Perili şato kaktüs çiçeği en çok sorulan konulardan biridir. Maalesef ki, Perili Şato çiçek açmayan bir kaktüs türüdür. Bu yüzden de plastik çiçeklerle satışa çıkarılır ki yapışkan kullanıldığı için bitkiye zarar verdiğini de hatırlatmak isteriz.
Perili Şato Kaktüs Üretimi
Sadece çelikle üretim yapılabilir. Perili Şato kaktüsü çelikten üretim için, kaktüsün yavrularını kullanabilirsiniz. Gelişmiş bir yavru veya yavruları ayırarak, kaktüs toprağına dikebilir ve üretime başlayabilirsiniz. Dikmeden önce bitki dibi ıslak olacağı için, yaklaşık bir hafta gölge bir yerde kurumaya bırakılmalı. Daha sonra bitki ile orantılı bir üretim saksısı tercih ederek, sadece toprağı nemlendirerek, kök vermesi sağlanabilir. Kök verdiğinde üretim başarılı bir şekilde sonuçlanmış olur. Kökler toprağa tutunduktan ve gelişmeye başladıktan sonra genel bakımına geçebilirsiniz.
Perili Şato kaktüs çoğaltmak için en uygun zaman ilkbahardır. Mart ile havaların ısınmasıyla birlikte üretime başlayabilirsiniz. Yazın da üretim yapılabilir. Üretim sırasında mutlaka steril bir bıçak kullanılmalıdır. Bitkinin ayrılan kısmını açık yara gibi düşünebilirsiniz, en küçük bir mikropta çelik hastalanabilir.
Perili Şato Kış Bakımı
Kaktüsler, düşük bakım gereksinimleri olan bitki türleridir. Ancak, her ne kadar sıcak ve kurak koşullarda sağlıklı büyüseler de, kış aylarında onlara uygun bir ortam sağlamak önemlidir. Özellikle Perili Şato kaktüsü gibi özel türlerin, soğuk hava ve düşen sıcaklıklar karşısında korunması gerekir. Periii Şato kaktüsü, çok soğuklara karşı toleransı yoktur. Bu nedenle, sıcaklıkların sıfırın altına düşmeye başladığında, kaktüsü korumak gerekir.
Genel olarak kaktüslerin kış bakımı için, soğuk bir ortamda bakılması gerekir. Dışar mekanda veya soğuk bir odada bakılabilir. Kasım itibari ile sulama yapılabilir ve Marta kadar sulama ihtiyacı yoktur. Toprak uzun bir süre nemli kalacağı için sulama yapılmasa da olur. ( Tabi ki de ortamın koşullarına göre arada sulama yapılabilir. Bu süreç, tamamen toprağın kuruma süresi ile alakalıdır. )
Perili şato için kış bakımı şart değildir. Eğer sıcak bir ortamda bakılacaksa, yazın uygulanan bakıma devam edilmeli. Toprak çok hızlı kuruyacağı için sulama ihtiyacı olduğunda yapılmalı. Sadece ısıtıcılardan uzak konumlandırılmalı. Her iki koşulda da mutlaka aydınlık bir yerde bakılmalı, gün içerisinde yeterli güneş almalı.
Kışın gübreleme yapılmamalıdır. Kaktüsler bu süreçte dinlenme dönemindedir ve besin maddelerine ihtiyaçları daha azdır. Kışın kaktüsler daha hassas olabilir. Kaktüüsün gövdesini düzenli olarak kontrol ederek, hastalık varsa geç olmadan müdahale edebilirsiniz.
Perili Şato Kaktüse Gübre Verilir Mi?
Kaktüsler için formüle edilmiş sıvı veya katı gübreler tercih edilebilir. Bu tür gübreler bitkinin ihtiyaç duyduğu besin maddelerini sağlar. Diğer bitki türleri için hazırlanan besinler, kaktüslere zarar verebileceği için kullanılmamalıdır. İlk gübreleme işleminden sonra kaktüsünüzdeki değişiklikleri göreceksiniz.
Gübre ve besin vermek için en uygun zaman ilkbahardır. Mart ile sıcakların artmasıyla Haziran ayına kadar gübreleme işlemi yapılabilir. Bu dönemler, bitkilerin aktif büyüme dönemleridir. Kışın gübreleme yapılmaz. Gübrelemeyi yaparken, üretici tarafından önerilen dozaja dikkat edin. Fazla gübreleme kaktüsün köklerinin yanmasına neden olabilir. Gübrelemeyi yaparken, gübrenin yapraklara veya gövdeye temas etmemesi gerekir. Bu gövdede yanıklara neden olabilir. Evde hazırlanan kürler bakteri üretimi yaparken toprakların da sineklenmesine sebep olur. Bu gibi durumlarda saksı iyice temizlenmeli ve toprak değiştirilmelidir.
Perili Şato Kaktüsü Radyasyon Emer Mi?
Perili Şato, radyasyon kaktüsü olarak da bilinir. Genel bir inanışla, kaktüslerin içerisindeki yüksek su yardımıyla radyasyonu emdiği düşünülür ve bu yüzden elektronik aletlerin olduğu ortamlarda kaktüs (özellikle Perili Şato Kaktüsü) kullanarak çevredeki radyasyonun önlendiği söylenir. Her ne kadar, su radyasyonu emen iyi bir kimyasal olsa da ne yazık ki, bu konuda kanıtlanmış bilimsel bir çalışma bulunmamakta.
1980li yıllarda İsviçre’de bir Jeobiyoloji Enstitüsünde yapılan bir gözlem sonucu bu iddaa ortaya atılmıştır. Yapılan gözlem sonucunda bilgisayarın fazla olduğu bir ortamda kaktüs bakılmaya başlandıktan sonra çalışanların baş ağrısı ve halsizlik gibi rahatsızlıkların azaldığı bilgisi ortaya atılmış. Ve böylece, kaktüslerin radyasyonu emdiği miti diğer kültürlere yayılarak günümüze kadar gelmiştir. Bu konuda herhangi bir bilimsel açıklama olmadığı için doğru ve yanlış bilgi diyemiyoruz.
Perili Şato Kaktüs Neden Sararır?
A.tetragonus kaktüsün gövdesi sararmaya başladıysa bu bir şeylerin ters gittiği anlamına gelir. Gövdenin bir anda sararmaya başlaması, fazla güneş ışığı aldığını gösterebilir. Alışkın olmadığı, direkt güneş alan bir yerde konumlandırılsa kaktüs sararmaya başlar. Bu durumda hemen yer değişikliği yapılarak, yarı gölge bir yere alınarak bitkinin eski sağlıklı haline gelmesini sağlayabilir. Bazı durumlarda bu sararmalar kalıcı olabilir. Fakat, yerini sevdiğinde kendi formunda yeşil bir şekilde gelişmeye devam edecektir.
Perili Şato kaktüsün sararmasının bir diğer nedeni de fazla sulamadır. İhtiyacından fazla sulama yapıldığında, toprak suyu süzemediğinde kaktüs çürümeye başlar. Bu durumda önce sararma görünürken daha sonra gövde yumuşamaya başlayarak tamamen çürür. Eğer kaktüsün gövdesinde sararma ve yumuşama görürseniz, hemen kuru bir toprağa dikelerek bitkiyi o maruz kaldığı nemli ortamdan kurtarmak gerekir. Başlangıç sürecinde ise bitki çürümeden kendine gelir. Fakat, ileri seviye bir yumuşada çürüme kaçınılmazdır. Bu durumda da sağlam parça steril bir şekilde kesilip, üretim yapar gibi tekrardan köklendirilmelidir.
- Perili Şato kaktüsün varyete türü de bulunmaktadır. Variegated Fairy Castle olarak da geçen bu türün gövdesinin bir kısmı sarı renktedir. Bu türü gördüğünüzde hastalık sanabilirsiniz, ama görüntüsü normaldir. Perili Şato bakımı uygulayarak bakabilirsiniz.
Perili Şato Kaktüsünde Kahverengi Lekeler
Kaktüs gövdesindeki kahverengi lekelerin birden fazla sebebi olabilir. Öncelikle, kaktüsler yaşlandıkça gövdelerinde açık renkte lekeler oluşabilir. Gövdenin dip kısmının rengi açılmaya başlar ve yavaş bir şekilde yayılarak (gövdenin yeşil rengi solarak) bitkiye kurumuş görüntüsü verir. Bu lekelerin gövde üzerinde izlediği yol belirsizdir. Bazen belli bir süre sonra dururken bazen de uzun yıllar yayılarak genişleyebilir. Bu tamamen doğal bir süreç olduğu için, tedavi edilmesi gereken bir durum değildir.
Perili Şato kaktüsünün gövdesinde kahverengi yuvarlak ve yayılmayan lekeler varsa, bunun sebebi güneş yanıkları olabilir. Sulama esnasında kalan su damlaları veya yansımalar sonucu kaktüs gövdesinde kalıcı lekeler oluşabilir. Tekrarlamaması için bitkinizin yerini değiştirebilir veya sulama şeklini değiştirebilirsiniz. Kaktüsteki kahverengi lekeler yayılıyorsa, bunun sebebi mantar hastalığı olacaktır. Bu durumda saksı iyice temizlenmeli, toprak değiştirilmeli ve mantar ilacı kullanılmalıdır. Kullanım talimatlarına göre ilaç kullanılmazsa bitki daha çok zarar görebilir. Tavsiye edilen dozda kullanılarak, gözlemlenmeli ve bu süreçte diğer bitkilerden ayırarak tedavi uygulanmalı.
Yukarıda sizinle Perili Şato kaktüsü bakımı hakkında detaylı bilgi verdik. Ev içerisinde ve dışarısında bakabileceğiniz, güneşi seven ve susuzluğa dayanıklı bir bitkidir. Bu özellikleriyle tam bir kaktüs olsa da, fazla sulama da hemen çürüme gösterecektir. Sulama, toprağı konusunda dikkatli olduğumuzda uzun yıllar rahatlıkla bakabilirsiniz. Kolay üretimi sayesinde, sevdikleriniz için çoğaltıp hediye edebilirsiniz. Satın alırken, üzerinde rengarenk plastik çiçekler görebilirsiniz. Her ne kadar güzel görünse de yapıştırıcı ile tutturulduğu için çıkarılmasını tavsiye ederiz. Perili Şato kaktüsü hakkında soru ve görüşlerinizi instagram hesabımızdan bize ulaşabilir veya aşağıda yorum kısmından bizimle paylaşabilirsiniz.
Yorumlar